19xx Veenhuizen RK kerk

1960: In 1960 wordt het bestaande Timpe-orgel gedemonteerd en overgedragen aan de Rijksinspecteur voor Roerende Zaken. Het instrument wordt opgeslagen in één van de ruimten van de Gevangenpoort te 's-Gravenhage. Ter vervanging wordt een orgel van Standaart geplaatst, afkomstig uit een theater in Tilburg?. (15) Dit wordt tegengesproken door nader onderzoek in 2009/2010 (19)

Foto's huidige orgel door Frits Kaan (21)

Manuaal I: C-c4 Manuaal II: C-c4
1. Bourdon 16’ Bourdon 8’
2. Bourdon 8’ Diapason 8’
3. Diapason 8’ Flute 4’
4. Flute 4’ Viola 4’
5. Viola 4’ Octaaf 4’
6. Octaaf 4’ Flute 2’
7. Flute 2’ Viola 8’
8. Twelfth 2 2/3’    
9. Tierce 1 3/5’    
10. Octaaf 2’    
Aangehangen pedaal C-e1.


2003: Het theaterorgel wordt door leden van de NOF (Nederlandse Orgel Federatie) op gerestaureerd. Er wordt een Vox Humana toegevoegd. Een accordeon register en verder metallofoon/xylofoon van hout en nog wat slagwerk zoals trommel/castagnettes/sleebells/tamboerijn. Het wordt weer een kompleet bioscooporgel voor het geven van concerten. (17)

2009:  Restauratie door de gebr. Van der Meulen, met in een later stadium inschakeling van een orgelmaker voor de intonatie. (18)

2010: Bericht Willem van der Meulen d.d. 22-06-2010: "Eind 2008 heb ik van Rijksgebouwendienst toestemming gekregen om het pijporgel-gedeelte te herstellen. Mijn broer en ik doen dat op basis van vrijwilligheid; alleen de materiaalkosten worden op basis van declaratie vergoed. Er is een slechts een beperkt budget beschikbaar. Het orgel verkeerde in erbarmelijke staat. De diverse pijpen stonden al naast de gaten. De windvoorziening lekte aan alle kanten. Bij het schakelen van de registers bij koud of vochtig weer moest je afwachten of het inschakelde en of het wel weer uitschakelde. Elektrotechnisch is nu gekozen voor een modulair systeem. Voor de besturing zal gebruik worden gemaakt van een soort PLC, - een eenvoudige programmeerbare pc -; de bedrading is zodanig opgebouwd dat het eenvoudig demonteerbaar is, met behulp van patchpanels en netwerkstekers met UTP-kabel. E.e.a. om het orgel op eenvoudige wijze te kunnen demonteren en weer opbouwen, e.e.a in overleg met de Rijksgebouwendienst. Kort onderzoek i.s.m. de rijksbouwmeester uit Den Haag leerde, dat het orgel niet uit een bioscoop uit Tilburg kan zijn, zoals andere bronnen wel eens vermelden. In april 2009 zijn we daadwerkelijk begonnen. Het gehele orgel is gedemonteerd, de complete bedrading is vervangen (bijna klaar); windladen van nieuw afdichtvilt voorzien, electro(-pneumatische) klepjes opnieuw bedraad en stuurbalgjes opnieuw beleerd, etc, etc. De orgelkas is verstevigd. Klavieren opnieuw bedraad. Gehele speeltafel gereviseerd en opnieuw gelakt etc,etc. Als laatste zal een orgelbouwer de intonatie verzorgen, en die iets meer afstemmen op het gebruik in de RK-eredienst. Wij verwachten nu dat tegen het eind van dit jaar het orgel weer speelklaar is". (19)
De intonatie wordt gedaan door Rene Nijsse. Bij de voorbereiding voor deze restauratie is intensief contact geweest met de NOF, met name met Bert Van Rossum en ook Bert-Jan de Waard voor de electronica.  Het instrument dateert het uit de jaren '20 van de 20e eeuw, gezien een opschrift in een pneumatisch stuurbalgje.(20)



2012:  VEENHUIZEN - Vrijdag werd het orgel in de voormalige rooms katholieke kerk H. Hieronymus Aemilianus in Veenhuizen opnieuw in gebruik genomen. Het voormalige theaterorgel, gebouwd in 1923 van de vorige eeuw door Standaart te Rotterdam en afkomstig uit een theater in Tilburg, vertoonde als gevolg van ouderdom en verwaarlozing grote gebreken. Willem en Johannes van der Meulen kwamen met het voorstel om dit electro-pneumatische orgel te restaureren en in 2008 is afgesproken dat de broers als vrijwilliger het werk ter hand zouden nemen, waarbij de Rijksgebouwendienst de benodigde materialen zou vergoeden. In ruim drie jaar en met 2000 uren op de teller, is onder advisering van de Nederlandse Orgel Federatie, het orgel in de oude glorie hersteld. Daarbij is de oude besturing vervangen door een moderne elektronische aansturing. Orgelbouwer René Nijsse uit Oud-Sabbinge heeft het orgel gestemd en volgens kenners klinkt het als nooit tevoren. (22)


Foto's van onbekende herkomst

Noten vanuit www.orgelsindrenthe.nl (incl de noten van het voormalige Timpe-orgel:
  1. Tenzij anders vermeld, zijn de in dit artikel verwerkte gegevens ontleend aan het parochie-archief, dat op 4 en 5 januari 1979 werd geraadpleegd. Het bevond zich op dat moment in ongeordende toestand ter plaatse. Inmiddels is het in bewaring gegeven bij het Rijksarchief te Assen en aldaar geïnventariseerd. Gegevens over het Ontstaan van de kolonie werden verder nog ontleend aan:-J.Griepink, Beknopte geschiedenis van de parochie Sint Hieronymus Aemilianus te Veenhuizen, 1826 - 1976, z.pl., z.j. -J.L.Terwen, Het Koningrijk der Nederlanden, Gouda 1858, p. 676.
  2. Mededeling van dhr. W. D. v. d. Kleij te Emmen.
  3. Parochie-archief, brief van C. Meijboom aan pastoor Bruuns, d.d. 30 maart 1836.
  4. RA Groningen, archief Bisdom Groningen, dossier Veenhuizen, brief van pastoor Dorresteyn, d.d. 4 februari 1893 (met bijschrift d.d. 17 februari 1893).
  5. Mededeling van dhr. W.D.v.d.Kleij te Emmen.
  6. Bron: Zie noot 4.
  7. Gegevens over de werkzaamheden van C. B. Adema werden mij verstrekt Ton van Eck te Voorburg.
  8. Mogelijk familie van A. B. Leyser (van 1877 - 1884 pastoor te Veenhuizen) ? S. Leyser was waarschijnlijk verwant met één van de firmanten van de Maastrichtse firma Pereboom & Leyser. Van hen betrok N. S. Leyser complete orgels, zoals de instrumenten te Brummen (St.Andreaskerk, 1894) en vermoedelijk ook Oosterbeek (St.Bernulphuskerk, 1901, sinds 1923 in de R. K. kerk te Steggerda).
  9. Zie noot 4.
  10. Een piano- en orgelhandel te Zwolle, opgericht in 1875 (mededeling van dhr. W. D. v. d. Kleij te Emmen).
  11. Een afschrift van de daarbij opgestelde acte van overdracht berust bij de administratie Hoofddirectie Gevangeniswezen te Veenhuizen (Met dank aan dhr. Mulder voor het verstrekken van een copie).
  12. Naar gegevens ontleend aan:
    Frans Jespers, Repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks 1900, 's-Hertogenbosch 1983, p. 117.
    Wies van Leeuwen, Langs de oude Brabantse kerken (Westelijk Brabant), Baarn 1976, p. 108 - 109.
  13. Gegevens betreffende de aankoop van het orgel en het restauratieplan van de fa. K. B. Blank & Zn. werden verstrekt door dhr. J. Coppoolse te Halsteren. Enige aanvullende informatiè werd verder nog verstrekt door dhr. J. M. H. Broeders te Oosterhout.
  14. Naar gegevens van Frans Jespers te Voerendaal.
  15. Mededeling van dhr. W. D. v. d. Kleij te Emmen.
  16. Informatie van Frits Kaan via een E-Mail d.d.wo 13-11-2002 12:33. Hij heeft zijn informatie uit het boek van drs. M.R. Hillebrandie-Meijer: "Kerken in Drenthe".
  17. Informatie van  Bert Scheepstra uit Assen via E-Mail d.d. ma 21-4-2003 13:38
  18. Informatie van Pieter van Herwaarden per mail d.d. 30-7-2009
  19. E-Mail van Willem van der Meulen d.d. 22-06-2010
  20. E-mail van Willem van der Meulen d.d. 24-06-2010
  21. E-mail door Frits Kaan d.d. 29-08-2011
  22. www: http://www.dekrant-info.nl/cultuur/26935-orgel-rk-kerk-veenhuizen-opnieuw-in-gebruik.html

Links:
 http://www.orgelsindrenthe.nl/nederlands/veenhuirk.html
http://grotekerkveenhuizen.nl/home/het-orgel/
http://www.veenhuizenlive.nl/veenhuizen/grote-kerk-veenhuizen/orgel-van-de-grote-kerk/